| Erken Ergenlik Dönemi | Orta Ergenlik Dönemi | Geç Ergenlik Dönemi |
| 10 – 14 Yaş | 15 – 18 Yaş | 19 – 21 Yaş |
Bu yaş aralığındaki gençlerin her yıl izlem için çocuk doktoruna başvurması gerekir. Muayenede yılda bir kez tam kan sayımı,rutin biyokimya tetkiklerinin yanı sıra kolesterol, demir depoları, B12 ve D vitaminleri gibi değerleri kontrol edilir. Hızlı bilişsel ve fiziksel gelişimin olduğu dönemde oluşabilecek herhangi bir eksikliğin zamanında tespiti ve tedavisi için sağlam çocuk izleminin esas kaynağıdır.
Hekimler fiziksel gelişimiyle birlikte gencin psikososyal durumunu değerlendirmek için poliklinikte pratik olarak HEEADSSS yöntemini uygulayabilir. HEEADSSS akronimi; home (ev), education/employment (Eğitim/İş), eating (Yeme tutumu), activities (akranlarla aktivite), drugs (Madde kullanımı), sexuality (Cinsellik), suicide/depression (intihar ve depresyon) ve safety (güvenlik) olarak açılmaktadır. Ergenin ev ortamıyla ilgili sorularla başlanır; hayatlarının çoğunun geçtiği okul yaşantısı ile ilgili sorularla devam edilebilir. Ergenlerde yeme tutumuyla ilgili bozukluklar giderek daha sık oranlarda görülmektedir. Yeme davranışların değerlendirilmesi; ergenlerde beden algısı, kendine güven, psikolojik stres ve depresif düşünce içeriği hakkında bilgilendirici olması açısından da önem taşımaktadır. Sık atıştırma, fazla miktarda abur cubur tüketme gibi yeme alışkanlıkları obezite açısından; sık diyet yapma, çok kısıtlayıcı diyetler uygulama, aşırı egzersiz ve kusma yeme bozukluklar açısından uyarıcıdır. Ergenlerin akran ilişkilerini değerlendirmek için hekiminiz okul sonrası nerede, kimlerle, ne yapmaktan hoşlandığını, hobilerini, spor ilgisini, kitap okuma isteğini, televizyon ya da bilgisayar başında ne kadar zaman geçirdiğini sorabilir. Gençten madde kullanım öyküsü alınırken, evladınıza doğrudan madde kullanımı sorulmayıp; okul, yaşanılan mahalle, ev içerisinde ve arkadaş çevresinde madde kullanma durumundan bahsedilir. Spor ya da vücut geliştirmeyle uğraşan gençlerde steroid kullanımı da araştırılmalıdır. Gençlerin güvenli cinsel ilişki konusundaki bilgisi ölçülmeli ve eksikleri tamamlanmalıdır. Ergenler arasında depresyon sıklığı diğer yaş gruplarından fazladır ve çoğu ergenin hayatının bir döneminde intihar düşünebileceği bilinmektedir. Ergenlerin ölüm ve yaralanma nedenlerinin başında şiddet gelmektedir. Motorlu taşıt kazaları, cinsel istismar gibi şiddet içeren durumlardan korunmak için nelere dikkat ettiği ve neler yapabileceği ile ilgili görüşülür.
Rutin Ergen Kontrolleri
Gençlerin rutin muayenelerinde boy,kilo ve beden kitle indeksi ölçülür. Önceki kayıtları ile kıyaslanır. Kızlar genellikle ergenliğin erken dönemlerinde, erkekler ergenliğin orta – geç evrelerinde boy sıçraması yaparlar. Ergenlik dönemi boyunca kızlar yaklaşık 20 – 25 cm, erkekler ise 25 – 30 cm boy kazanımı sağlarlar. Kızlarda ilk adet görülmesinden sonra büyüme azalır ve bu dönemde final boylarının % 95’ini kazanmış olarak kabul edilirler. Büyümenin tamamlanması ise takvim yaşından ziyade kemik yaşına bakılarak değerlendirilmelidir. Kızlarda kemik yaşı 15 – 16, erkeklerde 17 – 18 yıl olduğunda, büyüme kıkırdakları tamamen kapanmış ve final boya ulaşılmıştır.
Gencin solunumu, kalbi , nabızları ve tansiyonu değerlendirilir. Çocuklarda %1-3 oranında görülen kan basınç yüksekliği; erişkin dönemdeki hipertansiyon, kalp ve beyin hastalıkları ve böbrek yetmezliği gelişimi için risk faktörüdür. Çocuklarda hipertansiyon sıklıkla, böbrek hastalıkları başta olmak üzere, ikincil nedenlerle meydana gelmektedir. Hipertansiyona neden olan bu hastalıkların erken tanı ve tedavisi için de çocuklarda kan basıncı değerlendirilmesi önemlidir. Günümüzde ergenlerde birincil (esansiyel) hipertansiyon sıklığında da, artan obezite sıklığı ile paralel, % 5 oranına varan artış görülmektedir.
Hiperlipidemi riski açısından ergen değerlendirilir çünkü erişkinlerde görülen aterosklerozun çocukluk döneminde başladığı bilinmektedir.
Genitoüriner sistem muayenesinde, gencin fiziksel gelişimi düzeyini belirlemek için Tanner evrelemesi kullanılır, evrenin yaşı ile uyumlu olup olmadığı kontrol edilir. Erken ya da geç ergenlik açısından değerlendirilir.
Kas iskelet sistemi muayenesi ile ergenlikte hızlı uzama ile birlikte sık ortaya çıkan skolyoz açısından ergen değerlendirilir.
Tüm bu muayene sonucunda tespit edilen durumlar hekiminiz tarafından size aktarılır ve kontrol muayene zamanınız belirlenir.
